Jak radzić sobie z trudnościami w komunikacji?

Prawidłowa komunikacja między ludźmi to ważny element naszego życia społecznego. Brak dobrej wymiany informacji bardzo często prowadzi do sporów i konfliktów, a w rezultacie do kryzysów. Umiejętność porozumiewania się pomaga w osiąganiu celów, unikaniu sytuacji trudnych i niekomfortowych. Trafne wyrażanie myśli i zdolność aktywnego słuchania są niezwykle ważne, zwłaszcza teraz, gdy wszystko dzieje się szybko, a okoliczności zmieniają się dynamicznie.

Przedstawiam Wam pięć wskazówek, jak dobrze i efektywnie się komunikować.

Opisuj sytuacje nie oceniaj ludzi

Oceny, jakże je wszyscy lubimy. Oceniamy każdego i wszystko – to atawizm, cecha odziedziczona po naszych praprzodkach. Ludziom pierwotnym ocenianie służyło do szacowania niebezpieczeństwa. Świat wysyła nam mnóstwo sygnałów a my je oceniamy. Nie jest to złe, błędem jest natomiast niewłaściwe ich artykułowanie i wyrażanie. Bardzo często wiele osób wyraża oceny w sposób krytyczny, a nierzadko i obraźliwy w stosunku do adwersarzy. W rezultacie partner w rozmowie (negocjacjach) staje się agresywny, ponieważ każdą ocenę przyjmuje jako krytykę i atak wobec siebie.

Spójrzmy na przykład:

1. Ta książka jest głupia! – ocena
2. W tej książce, nie spodobało mi się podejście autora do kwestii (ochrony zwierząt) – opis

1. Jesteś rozrzutna. – ocena
2. W tym miesiącu nie zostało ci już nic na koncie. – opis

1. Mój szef jest idiotą. – ocena
2. Decyzje mojego szefa często prowadzą do zwolnień pracowników. – opis

Zobaczcie proszę, te same sytuacje, jednak ich odbiór rzez adresata będzie zupełnie inny, łagodniejszy i stonowany, a uwagi skierowane w jego stronę, jakkolwiek krytyczne, uwidaczniają merytoryczne tło przekazu.

Rozwijaj w sobie empatię

Empatia to słowo, którego znaczenie bardzo często jest mylone ze współczuciem. To powszechny błąd. W rzeczywistości empatia to rozumienie emocji innej osoby. W psychologii wyróżnia się empatię emocjonalną i poznawczą. Pierwsza odpowiada za zdolność współodczuwania emocji, rozumienia ich. Drugi rodzaj empatii, to empatia poznawcza – umożliwia ona zrozumienie drugiej strony, jej motywacji, celu. Wysoki poziom empatii poznawczej pozwala na prowadzenie dobrej komunikacji – to cecha doskonałych negocjatorów i sprzedawców, czyli osób, którzy rozumieją potrzeby klienta i starają się na nie odpowiedzieć. Każdy z nas posiada cechę empatii, tylko niektórzy z nas mają tę zdolność na wyższym, a inni na niższym poziomie. Umiejętność tę można wyćwiczyć, na przykład poprzez obserwacje i rozmowy warsztatowe z feedbackiem.

Ćwicz asertywność

Asertywność to nie jest umiejętność mówienia nie! Asertywność to zdolność wyrażania swoich myśli w sposób spokojny i wyważony. Oczywiście, mieści się w tym pojęciu umiejętność odmawiania innym, ale jest to tylko element. Człowiek asertywny, to człowiek odważny, ale nie można go mylić z osobą, która wszystko neguje. Osoba asertywna ma swoje zdanie, jednocześnie jest gotowa na dyskusję i otwarta na przyjmowanie merytorycznych argumentów.

6 zasad asertywności, to:

– formułuj swoje wypowiedzi jasno
– nie kłam
– jeżeli ktoś Cię atakuje, to broń się, ale nie atakuj

– nie przepraszaj bez powodu
–  jeżeli widzisz, że ktoś nie rozumie Twojej wypowiedzi, to powtórz, sparafrazuj
– gdy nie wiesz co miał na myśli Twój partner w negocjacjach, zapytaj

Słuchaj uważnie

„Chcesz zdobyć przyjaciela? Naucz się słuchać” – tak pisał były agent FSB (ros. Федеральная служба безопасности), Wiktor Suworow w swojej powieści szpiegowskiej Akwarium. To krótkie zdanie obrazuje wiele. Ludzie lubią być słuchani, czują się wtedy ważni. Nie każdy jednak potrafi słuchać, mam na myśli aktywne słuchanie – to znaczy takie, gdy zwracamy uwagę na treść przekazu rozmówcy. Umiejętność dobrej komunikacji mieści w sobie zdolność aktywnego słuchania, skupionego na adwersarzu. Jeżeli dobrze zrozumiemy komunikat, to w przyszłości unikniemy konfliktów i niedopowiedzeń. Należy pamiętać, że aby słuchać aktywnie, należy patrzeć drugiej osobie w oczy w trakcie rozmowy (unikanie spojrzenia jest podświadomie zawsze odbierane negatywnie), jeżeli nie jesteś pewny treści komunikatu to dopytaj. Dobrymi narzędziami pomagającym aktywnie słuchać są parafraza wypowiedzi i powtórzenie. Jeżeli nasz rozmówca nie to miał na myśli, od razu dostaniemy sygnał zwrotny i korektę przekazu.

Nie myśl stereotypowo

Stereotypy, łatki, uprzedzenia, to jedno z największych zagrożeń w prawidłowej komunikacji, ponieważ zaburzają obraz i piętnują osobę lub sytuację. Opieranie swojej oceny na podstawie światopoglądu innych osób ogranicza nas i nasze myślenie. Stereotypy mogą być oczywiście negatywne lub pozytywne, jednak ich wspólną cechą jest uproszczenie i zrównanie. Bazując na nich dostarczamy sobie zatartego i nieobiektywnego obrazu świata. Ludzie, którzy opierają się w ocenach na podstawie ogólników, sami zubażają siebie, ograniczają swoje szanse. Stereotypy włączają schematyczne myślenie i zamykają rozmówców na argumenty, dialog i nowe perspektywy. Bardzo trudno jest nie myśleć szablonowo i wyjść poza utarte poglądy, ale ci, którym się to uda z pewnością docenią zalety otwartości. W mojej ocenie każdy (ja również) patrzy nie raz na świat przez pryzmat schematów i stereotypów. Ważne, aby sobie to uświadomić i w porę wyjść poza nie.

Kończąc – umiejętność dobrej komunikacji jest niezwykle ważna w naszym życiu, jeżeli ją posiądziemy uda nam się osiągnąć wiele celów, rozwiązać niejeden spór. Musimy tylko pamiętać, aby:

– opisywać sytuacje, a nie oceniać ludzi,

– rozwijać w sobie empatię

– ćwiczyć bycie asertywnym,

– słuchać aktywnie

– wykraczać poza schematy

Czego sobie i Wam życzę!