Mediacje i negocjacje

Mediator sądowy a mediator umowny, czyli jak wygląda praca mediatora?

Mediator sądowy a mediator umowny, czyli jak wygląda praca mediatora?

 

Mediator sądowy nie istnieje

 

Wiele osób pyta mnie, jak wygląda praca mediatora, czy każdy może nim zostać, jakie są obowiązki, czy dużo zarabia mediator, czy pracuje w sądzie?

Przede wszystkim należy podkreślić, że nie istnieje zawód mediatora sądowego, to jedynie uproszczenie. Potocznie mówi się tak o mediatorach wpisanych na listę mediatorów stałych prowadzoną przez Prezesów Sądów Okręgowych w Polsce.

Zawód mediatora jest uwzględniony w Polskiej Klasyfikacji Działalności pod numerem 69.10z – jako działalność prawnicza. I tutaj pojawia się już pewna nieścisłość, bowiem mediator jest związany z prawem, lecz jego praca nie opiera się na interpretacji przepisów, jego rola choć czasem niebagatelna ma charakter wspierający dla wymiaru sprawiedliwości.

W Polsce nie ma jednej ustawy o zawodzie mediatora, a szkoda. Istnieje natomiast szereg przepisów rozsianych w ustawach i rozporządzeniach dotyczących mediatorów  i mediacji
w poszczególnych gałęziach prawa.

Mediatorem w sprawach cywilnych może być każda osoba spełniająca przesłanki z art.1832 Kodeksu postępowania cywilnego, w sprawach karnych reguluje to §8 Kodeksu Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych z 7 maja 2015 roku w związku z art.23a §8 Kodeksu postępowania karnego, a w sprawach nieletnich Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie postępowania w sprawach nieletnich z 26 października 1982 roku.

O wpis na listę stałych mediatorów mogą ubiegać się jedynie osoby, które posiadają odpowiednie kwalifikacje i nie mają przeciwwskazań (to znaczy, że są nie karani, posiadają pełną zdolność do czynności prawnych, skończyli 26 lat i znają język polski) – art. 157a Prawo o ustroju sądów powszechnych z dnia 27 lipca 2001 roku. Jakość szkolenia mediatora powinna być zgodna ze Standardami Szkolenia Mediatorów uchwalonymi przez Społeczną Radę do spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości w dniu 29 października 2007 r. oraz standardami Rady Europy wypracowanymi przez Europejską Komisję ds. efektywności wymiaru sprawiedliwości. To znaczy: szkolenie powinno trwać minimum 40 godzin i składać się części teoretycznej oraz praktycznej (warsztatów i symulacji).

 

Jakie są obowiązki mediatora?

 

Mediator jest strażnikiem procedury, to znaczy ma strzec formalności w procesie mediacji. Mediator nie rozstrzyga konfliktu, nie ma prawa narzucać rozwiązań, ani ingerować w spór po żadnej ze stron. Ten model facylitatywny jest bardzo rozpowszechniony wśród polskich mediatorów, jednakże nie jest to jedyny model. Coraz częściej mówi się, że mediator powinien, jako osoba która patrzy na konflikt z szerszej perspektywy, móc sugerować dostępne środki i rozwiązania. Jest to o tyle trudne, że jednocześnie mediator musi zachować bezstronność i neutralność.

Głównym zadaniem mediatora jest usprawnienie komunikacji między stronami konfliktu, tak, aby spór był merytoryczny, a nie emocjonalny. Pomoc w wypracowaniu dobrego kanału informacji między adwersarzami.

Mediator musi dbać także o procedury, takie jak rzetelne informowanie stron o ich prawach w mediacji, sporządzenie protokołu, ugody.

 

Kto może zostać mediatorem?

Mediatorem może być każda osoba spełniająca przesłanki ustawowe, bez znaczenia jest wykształcenie i zawód. Natomiast sąd wpisując na listę na pewno zbada doświadczenie zawodowe wnioskującego oraz jego przygotowanie merytoryczne do wykonywania czynności mediatora (szkolenia, studia podyplomowe). Z mojego doświadczenia wynika, że wśród mediatorów przeważają jednak trzy grupy zawodowe: prawnicy, pedagodzy i psychologowie.

 

Gdzie pracuje mediator?

 

Mediatorzy, to przeważnie osoby już pracujące, zajmujące się mediacją dodatkowo. Ja na przykład przede wszystkim jestem wykładowcą akademickim i szkoleniowcem. Jednakże, zwłaszcza dużych miastach, jak w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie czy Gdańsku można spotkać samodzielne kancelarie mediacyjne.

 

Czy trzeba mieć działalność gospodarczą, aby świadczyć usługi mediacyjne?

 

Nie, ale tylko pod pewnymi warunkami. Działalność gospodarcza jest wymagana, jeżeli prowadzimy mediacje umowne, to znaczy dla osób, podmiotów, które zgłaszają się do nas na wolnym rynku. Wtedy to mediator musi mieć zarejestrowaną działalność gospodarczą z PKD 69.10z, być płatnikiem podatku VAT i posiadać kasę fiskalną (jeżeli obsługuje osoby prywatne a nie podmioty gospodarcze). Natomiast nie trzeba mieć działalności gospodarczej by świadczyć odpłatnie usługi mediacyjne na zlecenie sądu, jako mediator wpisany na listę.

Kolejna możliwość, to współpraca z ośrodkiem mediacyjnym już działającym w oparciu
o umowę o pracę lub umowę zlecenia.

Ile zarabia mediator?

Pieniądze… Temat niby wstydliwy, ale zawsze każdego interesuje. Mediator działający na zlecenie sądu jest wynagradzany na podstawie stawek zawartych w rozporządzeniach
o wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków w sprawach cywilnych administracyjnych i karnych. Generalnie wynosi ono w sprawach majątkowych 1% przedmiotu sporu nie mniej niż 150 zł, nie więcej niż 2000 zł. W sprawach niemajątkowych pierwsze posiedzenie to 150 zł, a każde kolejne 100 zł, ale w sumie nie więcej niż 450 zł. W sprawach administracyjnych analogicznie.

Mediacje umowne są o wiele bardziej lukratywne. Po pierwsze wachlarz spraw może być
o wiele szerszy, mediator do standardowych usług może dołączyć cały szereg dodatkowych, jak szkolenia prewencyjne w organizacji, profesjonalne negocjacje, doradztwo. Mediator rynkowy działa w oparciu o umowę, a jego usługi są znacznie droższe. Zwykle spotkanie informacyjne to koszt ok.200 zł. Nie ma też żadnych ograniczeń co do wynagrodzenia, zwłaszcza w sprawach gospodarczych. Cenniki są ustalane indywidualnie, niekiedy osiągają całkiem pokaźne kwoty. Ważnym jest, że koszt mediacji zawsze jest jednak niższy od kosztów postępowania sądowego.

Czy warto zostać mediatorem?

Uważam, że zdecydowanie warto spróbować nabyć odpowiednich umiejętności mediacyjnych. Dobrze skonstruowane szkolenie  nauczy z pewnością słuchać i właściwie się komunikować. Umiejętności zdobyte w trakcie szkolenia, a potem w praktyce pozwolą na skuteczne modelowanie konfliktu i budowanie odpowiednich dla wszystkich rozwiązań. Dobry mediator to według mnie połączenie osoby empatycznej z formalistą, który dba
o procedurę i potrafi wyzbyć się emocji. Mediator ma współodczuwać, ale nie przeżywać konflikt. Umiejętności mediacyjne z pewnością przydadzą się nauczycielom, pedagogom, terapeutom, ale także pracownikom HR, czy prawnikom oraz windykatorom.

Podsumowując, warto poznać mediację i zdobyć odpowiednią wiedzę i umiejętności.

Chcesz zostać mediatorem?
Zadzwoń, powiem Ci, gdzie odbywają się najbliższe szkolenia mediatorów
tel. 53091513

biuro@prawo-siejak.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *