Alienacja rodzicielka – przemoc wobec dziecka

Co to jest alienacja rodzicielska? Czym się objawia? Kto jest sprawcą alienacji rodzicielskiej? Jakie ma ona znaczenie dla dziecka? Czy alienacja rodzicielska, to przemoc?

To już kolejny artykuł na temat alienacji rodzicielskiej, ale uważam, że temat jest na tyle ważny, by po raz kolejny go poruszyć.

Alienacja rodzicielska, ang. parental alienation – PA, to proces oddzielania dziecka od jednego, a w skrajnych przypadkach od obojga rodziców. Alienacja, jest nazywana perfidną przemocą psychiczną, ponieważ jej sprawca stosuje techniki manipulacyjne względem nieświadomego dziecka. Ich celem jest odsunięcie drugiego rodzica, a w konsekwencji trwałe zerwanie relacji pomiędzy nim a dzieckiem. Alienacja może polegać na fizycznym uniemożliwieniu kontaktów dziecka z drugim rodzicem (dotyczy to spraw, kiedy rodzice nie mieszkają razem, najczęściej po rozstaniu). Druga, znacznie bardziej perfidna forma alienacji przybiera postać właśnie manipulacji i przemocy psychicznej. Jedno z rodziców ośmiesza drugiego, wyolbrzymia jego wady, krytykuje, wywyższa się, przekupuje dziecko prezentami i różnego rodzaju bonusami wychowawczymi. Na przykład wyjściem do kina, pozwoleniem na pójście na imprezę, drogimi prezentami, czy wyjazdami na wakacje. Bywa, że alienacji dopuszcza się rodzic, który nie mieszka na stałe z dzieckiem. Może on sobie na to pozwolić z uwagi na fakt, że jego opieka ma charakter okazjonalny.

Innym rodzajem alienacji, jest ta, której dopuszczają się względem obojga rodziców najczęściej dziadkowie. Ich działanie często jest świadome, ale nie zawsze. Motywacja w takim przypadku jest różna: albo chęć zawładnięcia dzieckiem, albo wywarcie wpływu na rodziców, bądź powetowanie sobie starty w postaci samotności związanej w wyprowadzką własnych dzieci.

Skutki alienacji dla dziecka: dzieci, które są ofiarą alienacji bardzo często w życiu dorosłym mają bardzo duże problemy wynikające nie tyle z braku rodzica, co ze stosowania na nich w sposób perfidny przemocy psychicznej, manipulacji i wywierania wpływu.

Podsumowując – rolą tego artykułu jest zwrócenie uwagi na problem alienacji rodzicielskiej, ponieważ, jak zauważa Rzecznik Praw Dziecka, ok. 50 000 dzieci rocznie jest wykorzystywanych w trakcie sporów rozwodowych. Wobec tych dzieci jest bardzo często stosowana przemoc psychiczna.

Jakie jest remedium? Jednym ze sposobów, jest mediacja rodzinna. Ustalenie i następnie przestrzeganie tak zwanego Rodzinnego Planu Wychowawczego. Jest to forma umowy między rodzicami, gdzie zawiera się różne postanowienia dotyczące wspólnego wychowywania dziecka. Plan ma za zadanie uregulować stosunki pomiędzy rodzicami ze szczególnym uwzględnieniem dobra dziecka.

Warto pamiętać o tej możliwości. Rodzinny Plan Wychowawczy pomoże wypracować i sporządzić mediator rodzinny. Plan może zostać zatwierdzony przez sąd i podlega wówczas egzekucji w razie jego niewypełniania przez jednego z rodziców.

dr Paweł Siejak,
doradca w obszarze RODO, mediator
tel. 530919513