EDR – Environmental Dispute Resolution, czyli co w trawie piszczy
Pozasądowe rozwiązywanie sporów dotyczących środowiska naturalnego (EDR, czyli Environmental Dispute Resolution)
Czym jest EDR? Na czym polega? Dlaczego jest tak ważny w XXI wieku?
Environmental Dispute Resolution, czyli EDR, to metoda rozwiązywania sporów pozasądowo dotycząca środowiska naturalnego i ekologii. Przez wielu ekspertów została zdefiniowana w nieco różny sposób. Chistopher Moore uważa, że dotyczy ona sporów i konfliktów związanych ze środowiskiem naturalnym, natomiast Gail Bingham uważa, że ogranicza się ona wyłącznie do sporów o zasoby naturalne. Jest faktem, że EDR to formuła analogiczna do ADR (ang. Alternative Dispute Resolution), tyle, że skupia się tylko na środowisku naturalnym, jako przedmiocie sporu.
Lawrence Susskind, ekspert w zakresie negocjacji, autor książki „Good for You, Great for Me” również zajmował się tematyką EDR, jako sposobu na mądre zarządzanie środowiskiem naturalnym. Uważał, że konflikty te można rozwiązywać trzymając się następujących reguł, które odbiegają nieco od zasad i standardów mediacji:
- EDR powinno być stosowane już jako metoda prewencyjna, na etapie planowania i tworzenia polityki dotyczącej środowiska naturalnego.
- EDR jest skuteczna wyłącznie wtedy, gdy strony chcą rozmawiać – negocjować.
- W EDR niezbędna jest pomoc mediatora lub facylitatora.
- Uczestnicy sporu muszą panować nad podstawowymi kwestiami technicznymi, jak harmonogram spotkań, porządek obrad – zasada akceptowalności.
- Aktywność mediatora poza stołem rozmów jest pożądana.
- Przy udziale ekspertów powinno być przeprowadzone wspólne ustalenie faktów – nie opinii.
- EDR powinien ułatwić tworzenie nowych rozwiązań, a nie wyłącznie wybory zaproponowanych wcześniej propozycji.
- EDR nie zastępuje machiny aparatu państwa, a jedynie go uzupełnia o tzw. czynnik społeczny.
- EDR musi być dostosowany do prawa i standardów państwa
- EDR musi być dostosowany do każdej sprawy dotyczącej środowiska indywidualnie.
- Zasada poufności powinna być przestrzegana tylko w takim zakresie, w jakim jest to konieczne ze względu na dobro państwa lub tajemnicę przedsiębiorstwa. Wiedza o spotkaniach i rozmowach oraz ustaleniach wypracowanych przez uczestników sporu powinna być jawna dla zainteresowanych.
- Koszty przeprowadzenia EDR nie muszą być pokrywane w równych częściach przez wszystkie strony konfliktu. Dobrym zwyczajem jest finansowanie EDR przez podmiot silniejszy – państwo lub samorząd, bowiem EDR jest wartością samą w sobie dla społeczeństwa.
- Uczestnicy sporu powinni mieć możliwość konsultacji z ekspertami, w tym również z prawnikami. Jednakże ich obecność nie może zakłócać całego procesu
